Praca w sektorze nieformalnym nie tylko nie zwiększa naszych dochodów, ale też negatywnie wpływa na karierę zawodową

Przez blisko trzy lata projektu przeszkoliliśmy ponad 200 osób, w tym bezrobotnych, pracodawców i cudzoziemców, wyjaśniając uczestnikom jakie konsekwencje niesie za sobą praca w „szarej strefie”, czyli bez pisemnej umowy lub prawa do pobytu i pracy, w przypadku cudzoziemców.

Badania naukowe potwierdzają, że praca w sektorze nieformalnym nie tylko nie zwiększa naszych dochodów, ale też negatywnie wpływa na karierę zawodową. Zjawisko to jest nazywane efektem blizny. Brak udokumentowanego stażu pracy powoduje, że trudno jest w przyszłości znaleźć zatrudnienie legalne i zdobyć awans. Pracodawcy mogą też  źle traktować pracowników niezarejestrowanych, co może skutkować obniżonym poczuciem własnej wartości i negatywnie wpływa na motywację do rozwoju i poszukiwania pracy legalnej.

W ramach projektu opracowaliśmy i wdrożyliśmy szereg nowych rozwiązań zmniejszających prawdopodobieństwo podjęcia pracy w „szarej strefie”. Powstały trzy autorskie scenariusze szkoleń stacjonarnych i pięć szkoleń online, które są bezpłatnie dostępne na z platformie www.naumowe.pl , a także podręcznik dla trenerów „Praca nierejestrowana. Przyczyny i konsekwencje”.

Szkolenia online adresowane są do różnych grup odbiorców: do cudzoziemców (w trzech wersjach językowych: polskiej, rosyjskiej i angielskiej), osób bezrobotnych, młodzieży oraz pracodawców. Oprócz informacji merytorycznych i praktycznych zawierają one również krótkie filmiki, prezentujące w przystępny sposób wybrane zagadnienia związane z konsekwencjami pracy w „szarej strefie”, a także e-booki, z syntezą  tematów poruszanych na kursach. Platforma www.naumowe.pl jest otwarta, co znaczy, że szkolenia dostępne są nieodpłatnie dla wszystkich osób, w tym tych, które chcą je wykorzystać w swojej działalności trenerskiej czy edukacyjnej.

Zarówno szkolenia online, jak i szkolenia stacjonarne były najpierw testowane, następnie udoskonalane, a na końcu wdrażane w wybranych organizacjach partnerskich. Ponadto, aby ułatwić pracę trenerom i edukatorom, opracowaliśmy również instrukcje do szkoleń, które można pobrać ze strony CASE.

Podręcznik dla trenerów jest skierowany do osób prowadzących różnorodne działania informacyjne, promujące pracę rejestrowaną (czyli pracę na umowę, z dopełnieniem wszystkich formalności) oraz uświadamiających na temat zagrożeń związanych z wykonywaniem lub powierzaniem pracy nierejestrowanej. Jego adresatami są więc w szczególności doradcy zawodowi zatrudnieni w powiatowych urzędach pracy i jednostkach Ochotniczych Hufców Pracy, którzy prowadzą szkolenia lub grupowe porady zawodowe dla osób bezrobotnych, oraz trenerzy prowadzący szkolenia dla cudzoziemców szukających pracy w Polsce.

W ramach drugiego filaru projektu, dotyczącego polityki fiskalnej, opracowana została metoda kalkulacji i dezagregacji luki w PIT, a także model prognostyczny, szacujący skutki finansowe proponowanego w projekcie rozwiązania dla finansów publicznych.

Projekt „Budowa i wdrażanie innowacyjnych narzędzi ograniczających zjawisko pracy nierejestrowanej w instytucjach współodpowiedzialnych za minimalizację zjawiska „szarej strefy” na rynku pracy”, realizowanyprzez CASE (lider projektu) i organizacje partnerskie. W skład konsorcjum wchodziły następujące instytucje: Instytut Pracy i Spraw Socjalnych (IPiSS), the Institute of Public Finance (Chorwacja), Krajowa Administracja Skarbowa, Maguire Policy Research Ltd (Wielka Brytania), Ochotnicze Hufce Pracy – Komenda Główna, Stowarzyszenie Interwencji Prawnej, Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach oraz Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie. Projekt był współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014–2020.