Aktywność zawodowa 50+ w Europie – wyniki projektu NEUJOBS
Dla długookresowego wzrostu gospodarczego w Europie duże znaczenie będzie miała wielkość i jakość przyszłych zasobów siły roboczej, czyli to ile ludzi będzie w wieku potencjalnej aktywności zawodowej, jaka część z nich będzie pracowała i jaka będzie ich produktywność. Od demografii i przyszłych płatników podatków zależy bowiem stabilność finansowa wielu systemów społecznych, w tym systemu emerytalnego i ochrony zdrowia.
Fundacja Naukowa CASE oraz Fundacja Naukowa IBS to polscy partnerzy uczestniczący w międzynarodowym projekcie naukowym NEUJOBS (www.neujobs.eu), finansowanym w ramach 7 Programu Ramowego UE. Celem projektu jest analiza i prognozowanie zmian na europejskim rynku pracy w obliczu zachodzących zmian demograficznych, społecznych i ekonomicznych.
Seminarium, które odbyło się 13 stycznia 2014 r. w siedzibie CASE miało na celu prezentację i dyskusję wyników opracowań z obszarów wpływu starzenia się ludności na rynek pracy oraz sytuacji kobiet na europejskim rynku pracy.
Po powitaniu gości i krótkim przedstawieniu celów projektu przez dr Izabelę Styczyńską z CASE wyniki badań prezentowali kolejno: dr Iga Magda (IBS i SGH), dr Anna Ruzik-Sierdzińska (CASE i SGH), Maciej Lis (IBS) oraz dr Agnieszka Chłoń-Domińczak (SGH, IBE).
Dr Magda pokazała m.in., że w latach 1990-2011 wskaźniki zatrudnienia kobiet wzrosły w prawie wszystkich krajach UE, co odpowiadało za większość wzrostów zatrudnienia w Europie. Polska odróżniała się od reszty UE tym, że choć zanotowano znaczny wzrost zatrudnienia kobiet w wieku 25-54 lata, to poprawa w najstarszej grupie wieku była nieznaczna. Omówione zostały również różnice w wysokość wynagrodzeń kobiet i mężczyzn, która w większości krajów UE rośnie wraz z wiekiem pracowników, oraz wpływ pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy i na czas określony na wynagrodzenia kobiet. Następnie dr Ruzik-Sierdzińska przedyskutowała, czy kształcenie ustawiczne może być sposobem na podtrzymanie wyższego wzrostu ekonomicznego w przyszłości. Wyniki oszacowań w projekcie pokazały, że udział pracowników w wieku 50+ w szkoleniach wpływa na wzrost ich zarobków nawet o 6,5%. Większy wpływ wykazano w krajach Europy południowej i kontynentalnej, niższy w krajach skandynawskich, gdzie jednak osoby starsze częściej się dokształcają. Jednocześnie wyższy oczekiwany wiek emerytalny sprawia, że inwestycje w szkolenia mają szansę na większy zwrot, zarówno z punktu widzenia pracowników jak i pracodawców.
W drugiej części seminarium Maciej Lis pokazał, że kraje o najwyższych wskaźnikach aktywności zawodowej swój sukces zawdzięczają niedopuszczaniu do przedwczesnego opuszczania rynku pracy przez osoby w wieku 50+, także te z niższymi kwalifikacjami. W krajach o wysokim zatrudnieniu osoby mają średnio dłuższą ścieżką zawodową i częściej zmieniają pracę, również po 45 roku życia – wydłużanie aktywności zawodowej wymaga zatem w większym stopniu mobilności niż stabilności zatrudnienia. Dr Chłoń-Domińczak przedstawiła oszacowania luki emerytalnej w krajach Europy, czyli różnic między wysokością emerytur kobiet i mężczyzn. Luka ta zależy od zróżnicowania płci na rynku pracy (wynagrodzenia, wskaźniki zatrudnienia) oraz kształtu systemu emerytalnego (wiek emerytalny, formuła emerytalna). Wykazała również, że odnosząca się do rynku pracy i systemu emerytalnego zmiana polityki względem starzenia się ludności w różny sposób wpływa na sytuację kobiet i mężczyzn.
W dyskusji po prezentacjach podkreślano m.in. istotność polityki wspierającej łączenie pracy zawodowej z obowiązkami rodzinnymi (głównie opiekuńczymi) dla zwiększenia aktywności zawodowej kobiet. Innym tematem było uwzględnienie w analizach stanu zdrowia jako ważnego czynnika wpływającego na aktywność zawodową.
W spotkaniu udział wzięli przedstawiciele rządowych i pozarządowych organizacji oraz fundacji, m.in. Centralnego Instytutu Ochrony Pracy, Fundacji Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji, Biura Polityki Społecznej KK NSZZ „Solidarność”, Fundacji Centrum Promocji Kobiet, Pracodawcy RP, Wojewódzkiego Urzędu Pracy, Fundacji Kobieta +, Fundacji Jesienny Uśmiech, Forum Związków Zawodowych oraz Fundacji Nowy Świat Kobiet.
Aby otrzymywać informacje o wszystkich organizowanych przez nas wydarzeniach, już dziś zapisz się na naszą listę mailową!
Zachęcamy również do zapoznania się z projektem NEUJOBS oraz bezpłatnego pobrania przygotowanych w jego ramach opracowań: "Wiek a wydajność pracy. Akumulacja i deprecjacja kapitału ludzkiego" oraz "Wpływ czynników instytucjonalnych i socjo-ekologicznych na poziom aktywności w starszym wieku", które można znaleźć tutaj.
