Tsunami regulacyjne okiem eksperta - relacja z 138. Seminarium mBank-CASE
„Ostatnimi czasy dużo mówi się o skutkach tzw. tsunami regulacyjnego. Obowiązujące i wdrażane przepisy prawne dotyczą wszystkich obszarów działalności banków. Jak dotąd zagadnienie to omawiane było w kontekście poszczególnych regulacji, ja chciałbym natomiast dokonać swoistej inwentaryzacji obciążeń polskich banków” – mówił dr Mieczysław Groszek, Wiceprezes Związku Banków Polskich (ZBP), który wystąpił jako główny prelegent podczas 138. Seminarium mBank-CASE „Bezpośrednie i pośrednie obciążenia polskich banków AD 2015. Próba inwentaryzacji i pomiaru niektórych z nich”, które odbyło się 28 maja 2015 r.
Jak tłumaczył podczas swojego wystąpienia dr Groszek, działalność banków kształtowana jest zarówno przez czynniki zewnętrzne tj. regulacje międzynarodowe, które albo są implementowane bezpośrednio do polskiego systemu legislacyjnego (m.in. dyrektywy UE) albo mają moc bezpośrednio obowiązującą (m.in. rozporządzenia Komisji Europejskiej), oraz przez rozwiązania wprowadzane na poziomie krajowym. Do pierwszej grupy zaliczamy m.in. dyrektywę w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego (ang. Payment Service Directive, PSD). Jej zapisy, mające bardzo poważne skutki dla sektora bankowego ze względu na otwarcie rynku płatności dla podmiotów niebankowych, zostały transponowane do polskiego porządku prawnego w postaci ustawy o usługach płatniczych. Przełamanie monopolu banków na działalność w tym obszarze oznacza udostępnienie historii kredytowej klientów znacznie szerszemu kręgowi pomiotów oraz umożliwienie im inicjowania płatności. Komisja Nadzoru Finansowego oraz ZBP wielokrotnie sprzeciwiały się wprowadzeniu tego rozwiązania – mówił dr Groszek.
Jeżeli chodzi o czynniki krajowe, wymieniał natomiast przede wszystkim podwyższenie limitu wkładu własnego przy zaciąganiu kredu hipotecznego – w tym roku wynosi on 10 proc., a docelowo ma to być 20 proc. W ocenie dra Groszka wyższy limit z pewnością skutkować będzie spadkiem popytu na ten produkt i tym samem obniżeniem dochodów banków, choć będzie to sytuacja przejściowa, która będzie się utrzymywała do momentu dostosowania się banków oraz klientów do nowych realiów. Kolejną ważną kwestią jest ograniczenie sprzedaży ubezpieczeń przez banki, co w opinii naszego gościa bez wątpienia wpłynie na poziom i strukturę przychodów banków oraz model zarzadzania ryzykiem. Wśród pozostałych czynników wymienionych przez dra Groszka znalazły się m.in. tzw. ustawa antylichwiarska, powodująca jego zdaniem obniżenie konkurencyjności banków w stosunku do podmiotów, których regulacja ta nie obowiązuje, a także przepisy dotyczące tzw. upadłości konsumenckiej, powodujące wydłużenie czasu dochodzenia roszczeń i windykacji.
Jak dowodził dr Groszek na podstawie wymienionych wyżej przykładów, nadmierne obciążenia banków, głównie w postaci zbyt wielu regulacji oraz stosowania nieodpowiednich rozwiązań, skutkować mogą niższą rentownością, koniecznością zwiększenia obrotów, podnoszeniem opłat, konsolidacją sektora, zmniejszeniem liczby placówek oraz redukcją etatów, a także spadkiem atrakcyjności banków dla inwestorów i tym samym zmniejszeniem możliwości finansowania gospodarki.
Wystąpienie głównego prelegenta skomentował Witold Skrok, Wiceprezes Zarządu Alior Bank. Podczas dyskusji, która rozgorzała po wygłoszeniu prezentacji, uczestnicy seminarium zadawali pytania dotyczące korzyści i zagrożeń dla działalności banków i ochrony konsumentów płynących z nowo wdrażanych rozwiązań.
