Rola think tanków w kształtowaniu polityki w Europie Środkowo-Wschodniej

Z okazji publikacji raportu „The Global Go-To Think Tank Index 2013” Polski Instytut Spraw Międzynarodowych (PISM) zorganizował 22 stycznia 2014 roku debatę na temat roli think tanków w kreowaniu polityki w Europie Środkowo-Wschodniej. W dyskusji udział wzięli wiceprezes Zarządu CASE Maciej Sobolewski, dyrektor PISM Marcin Zaborowski oraz Sekretarz Generalny Slovak Atlantic Commission, Robert Vass. Debata rozpoczęła się od omówienia obecnej sytuacji na Ukrainie i sposobów, w jaki think tanki mogą i powinny reagować na rozwój wydarzeń na kijowskim Majdanie. To z kolei skierowało rozmowę na temat rzeczywistego wpływu, jaki eksperci mają na podejmowane przez rządy decyzje – prelegenci różnili się nieznacznie w swoich poglądach, wszyscy zgodzili się jednak co do tego, że badania i analizy dostarczane przez think tanki są zwykle cenione i brane pod uwagę przez władze polityczne.

Siła oddziaływania na kształt polityki była skądinąd jedną z prawie pięćdziesięciu kategorii, w których naukowcy z Uniwersytetu w Pensylwanii oceniali think tanki. Prelegenci debatowali nad metodologią i istotnością indeksu, porównywali też doświadczenia własnych ośrodków z udziału w rankingu. Innym poruszanym tematem był problem źródeł finansowania działalności think tanków, które – jak jednogłośnie stwierdzono – powinny jak najbardziej zdywersyfikowane w celu zapewnienia pełnej niezależności.

Podczas moderowanej przez Michała Kobosko z Atlantic Council of the United States debaty pojawiło się również pytanie o neutralność światopoglądową think tanków, co doprowadziło do dyskusji na temat wagi obiektywizmu badawczego i dbałości o wspomnianą już niezależność. Jak podkreślał Robert Vass model amerykański, w którym poszczególne think tanki bywają silnie związane z jedną z dwóch partii politycznych, nie jest w Europie Środkowo-Wschodniej możliwy ze względu na przyjęty na model wielopartyjny i częste zmiany graczy na scenie politycznej.

Raport „The Global Go-To Think Tanks” opracowywany jest od 2006 roku przez Think Tanks and Civil Societies Program z Uniwersytetu w Pensylwanii. W tym roku do udziału zostało zaproszonych 6826 instytucji ze 182 krajów, CASE zostało zaś po raz kolejny uznane za najlepszy think tank w Europie Środkowo-Wschodniej. Zajęliśmy też piąte miejsce na świecie w kategorii think tanków zajmujących się polityką społeczną (“Top Social Policy Think Tanks”) oraz najbardziej innowacyjnych think tanków (“Think Tanks with Most Innovative Policy Ideas/Proposals”). Więcej na temat samego raportu oraz pozycji CASE w rankingu można znaleźć tutaj.

Fot. Jadwiga Winiarska, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych