Reforma wspólnej polityki rolnej UE: gra sprzecznych interesów
Drugie Seminarium Europejskie CASE odbędzie się w sali im. Leopolda Kronenberga, Bank Handlowy w Warszawie, ul. Traugutta7/9.
Prelegenci:
- Jan Mulder, poseł do Parlamentu Europejskiego (grupa ELDR, Holandia), Członek Komitetu ds. Budżetu, zastępca członka Komitetu Rolnictwa i Rozwoju Wsi;
- Waldemar Guba, ekspert Sekcji Analiz Ekonomicznych Polityki Rolnej Fundacji Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAPA).
Moderator: Katarzyna Zawalińska, Ekonomista CASE.
Od pierwszej próby zreformowania Wspólnej Polityki Rolnej, od planu Mansholta z 1972, wiadomo że jest to kwestia trudna w każdym z trzech aspektów: ekonomicznym, społecznym i politycznym. Trudność polega na tym, że reforma, choć leży w interesie Unii, jest grą sprzecznych interesów, w której jedni gracze wygrają a inni przegrają. Kształt gry zależy jednak od czasu. Do niedawna uczestnikami były wyłącznie kraje "Piętnastki", teraz dochodzą nowe wymiary: konflikt interesów między obecnymi i przyszłymi członkami UE, między konsumentami i producentami wewnątrz Unii, między UE a resztą świata.
Proces rozszerzenia UE miał z jednej strony pozytywne skutki, gdyż zmusił Unię do zreformowania WPR jeszcze przed przyjęciem nowych członków; polityka funkcjonująca w Unii złożonej z 15 państw byłaby nie do utrzymania w gronie 25 krajów. Jednak z drugiej strony, wraz z rozszerzeniem pojawiają się nowe wyzwania dla reformy. Teraz będzie ona musiała zadowolić większą liczbę krajów. Pogodzenie większej liczby narodowych interesów będzie trudniejsze niż kiedykolwiek przedtem.
Pojawia się więc pytanie, jaki będzie ostateczny wpływ rozszerzenia Unii Europejskiej na kształt i tempo reformy Wspólnej Polityki Rolnej? Zależy to w znacznym stopniu od tego, jak w reformowanie WPR włączą się nowe państwa członkoskie. Przede wszystkim, czy zasilą one obóz grupę reformatorów (np. Niemcy) czy raczej obrońców obecnego kształtu polityki rolnej (np. Francja). Wydaje się że, odpowiedź na to pytanie mogłaby pomóc przewidzieć, w którym kierunku pójdzie reforma: czy w stronę redystrybucji budżetu rolnego czy w stronę realnej redukcji wydatków na rolnictwo, oraz jak szybkie i jak daleko idące będą to zmiany. Z punktu widzenia kraju kandydackiego, takiego jak Polska, interesująca byłaby odpowiedź na pytanie, jak nasz kraj włączy się w reformę i jaki scenariusz byłby najkorzystniejszy dla Polski w średnim okresie.
Zagadnienia proponowane do dyskusji:
- Jaka jest optymalna ścieżka reformy WPR: stopniowe reformy czy terapia szokowa?
- Jakie są naprawdę linie podziału w grze o reformę (małe kraje kontra duże, bogatsze kontra biedniejsze, starzy członkowie kontra nowi)?
- Jakie są możliwe sojusze?
- Jaką odegra Polska w reformie Wspólnej Polityki Rolnej?
- Jaki jest interes Polski w reformie?
- Jaka będzie realna siła Polski w tym procesie?
- Jak istotna będzie presja opinii publicznej (podatników i konsumentów) w kwestii reformy, np. w takich sprawach jak redukcja kosztów WPR, poprawa bezpieczeństwa żywności itd.
- Gdzie jest granica akceptacji społecznej dla obecnej Wspólnej Polityki Rolnej w rozszerzonej Unii Europejskiej.