RAPORT: 32 miliardy euro (7,2% PKB Polski) wyniosła wartość majątku Polaków ulokowana poza granicami kraju w 2016 r. Fiskus stracił na tym 1,35 mld euro.
1,5 biliona euro, czyli 10 proc. PKB Unii Europejskiej wyniosła w 2016 r. szacowana wartość majątku trzymanego poza krajem rezydencji podatkowej przez obywateli UE. Wartość majątku Polaków ulokowana poza granicami kraju oszacowano na 32 miliardy euro (7,2% PKB Polski). Budżety państw UE łącznie straciły na tym procederze 46 mld euro w 2016 r. Polski fiskus w latach 2012 - 2016 średnio tracił 850 mld euro rocznie. Tylko w 2016 r. straty oszacowano na 1,35 mld euro (wykres poniżej) - wynika z raportu „Międzynarodowe szacunki dotyczące unikania opodatkowania przez osoby prywatne” (Estimating International Tax Evasion by Individuals), którego współautorem jest CASE – Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych. Raport przygotowano na zlecenie Komisji Europejskiej.
Wykres 1. Utracone dochody podatkowe Polski (w mld euro)
- To pierwsze tego typu studium pokazujące skalę przenoszenia majątku przez osoby fizyczne poza granice kraju rezydencji podatkowej i tym samym unikania opodatkowania. Opracowaliśmy nowatorską metodologię, dzięki której mogliśmy przedstawić indywidualne dane dla każdego z państw UE - mówi dr Grzegorz Poniatowski, wiceprezes i dyrektor naukowy ds. polityki fiskalnej w CASE.
Główne powody lokowania majątku poza krajem rezydencji podatkowej to chęć uniknięcia płacenia podatków i chęć ukrycia nielegalnych dochodów.
Pieniądze uciekają z poszczególnych krajów w bardzo różnym stopniu. Majątki obywateli Cypru poza granicami kraju stanowiły w 2016 r. aż 50 proc. PKB państwa, na Malcie 48 proc. PKB, a w Grecji i Bułgarii odpowiednio 34 i 20 proc. PKB. Najmniejszy udział miały w PKB Danii – 1,8 proc., Finlandii – 2,9 proc. i Szwecji – 3,3 proc. Średnia dla 28 państw UE wyniosła 9,7 proc. w 2016 roku.
Wykres 2. Wartość majątku obywateli UE ulokowana poza granicami kraju rezydencji podatkowej (w mld Euro)
Wykres 3. Wartość majątku obywateli UE ulokowana poza granicami kraju rezydencji podatkowej (jako % w PKB kraju)
W skali globalnej aż 10,4 proc. bogactwa, czyli 7,5 biliona euro w 2016 roku ukryte było w rajach podatkowych. Wyraźnie widoczny jest też rosnący udział w tym procederze, obywateli państw spoza OECD, czyli z grupy krajów wysoko rozwiniętych. Wartość majątku Chińczyków ulokowana poza krajem rezydencji podatkowej wzrosła 21-krotnie, z 90 mld dolarów w 2001 do 1.9 biliona USD w 2016 r.
W badaniu wykorzystano dane pokazujące rozbieżności w bilansie płatniczym pomiędzy aktywami i zobowiązaniami pozyskane m. in. z Banku Rozrachunków Międzynarodowych (Bank of International Settlements, BIS). Materiały pozyskane m. in. z takich dokumentów jak Panama Papers stanowiły dodatkowe źródło do oceny skali zjawiska. W badaniu nie uwzględniono m. in. nieruchomości, samochodów, polis na życie czy gotówki, ponieważ aktywa te nie są widoczne w rozbieżnościach pomiędzy aktywami i zobowiązaniami w bilansach płatniczych.
