Pracownicy z Białorusi na polskim rynku pracy – jakie rozwiązania pomogą w zaspokojeniu potrzeb rynku pracy? - nowy projekt CASE

Choć liczba Białorusinów przyjeżdżających do Polski jest wciąż zdecydowanie mniejsza niż Ukraińców, to jednak systematycznie rośnie i dlatego warto bliżej przyjrzeć się temu zjawisku. Jakie skutki niesie ono dla Białorusi, a jakie dla Polski? Jak wygląda migracja Białorusinów do innych państw regionu zmagających się z brakiem rąk do pracy?

Jeśli chodzi o pracę w Polsce, to Białorusini plasują się na drugim miejscu – zaraz po obywatelach Ukrainy –  pod względem wydanych przez pracodawców oświadczeń o powierzeniu pracy (umożliwiających zatrudnienie do 6 miesięcy). W 2018 r. wydano ich 63 tys., a w pierwszej połowie 2019 r. – 32 tys. (w przypadku Ukraińców odpowiednio 1,5 mln i 765 tys.). Oczywiście, nie wszyscy Białorusini ostatecznie podjęli pracę w związku z oświadczeniem – część mogła zrezygnować z wyjazdu, bądź nie uzyskać wizy. Większość Białorusinów przyjeżdża do pracy w Polsce właśnie na kilka miesięcy, a następnie wraca do kraju i po jakimś czasie ponownie wyjeżdża (zjawisko migracji cyrkulacyjnej).

Jednym z głównych efektów tego typu migracji jest to, że w krajach docelowych przyczynia się ona do zapewnienia odpowiedniej liczby rąk do pracy. Gospodarki Polski, Czech i Słowacji oparte są wciąż w dużym stopniu na taniej sile roboczej, z dostępem do której pracodawcy w ostatnich latach mają coraz więcej problemów. Z kolei państwa pochodzenia migrantów, w tym Białoruś, w związku z wyjazdami zarobkowymi własnych obywateli same borykają się z zapewnieniem odpowiedniej liczby pracowników. Gospodarka Białorusi od kilku lat jest w stagnacji, możliwy jest więc dalszy wzrost migracji zarobkowych Białorusinów do Polski i państw Grupy Wyszehradzkiej (więcej na ten temat w Raporcie CASE pt. “30 YEARS OF ECONOMIC TRANSFORMATION IN CEE: KEY FIVE LESSONS FOR BELARUS”).

Głównym celem projektu realizowanego przez CASE jest zbadanie, jak odpowiednie zarządzanie migracjami cyrkulacyjnymi może w dłuższej perspektywie przyczynić się do zaspokojenia potrzeb rynku pracy zarówno Białorusi, jak i państw docelowych migracji zarobkowych Białorusinów. Szczególna uwaga zostanie skupiona na ochronie praw migrantów (np. socjalnych) oraz ekonomicznych skutkach mobilności Białorusinów dla białoruskiej gospodarki. W tym kontekście istotne będą m.in. możliwości i sposoby inwestowania na Białorusi pieniędzy zarobionych podczas zagranicznych wyjazdów oraz możliwości i sposoby wykorzystania zdobytych w ich trakcie umiejętności.

Rezultatem projektu będzie raport, zawierające rekomendacje dotyczące organizacji i zarządzania migracją cyrkulacyjną. Raport zostanie opublikowany i przedstawiony urzędnikom z państw objętych badaniem w grudniu 2020 r.

W ramach projektu zostanie także uruchomiona strona internetowa i rozpowszechnione zostaną ulotki informacyjne, skierowane do obecnych i przyszłych migrantów z Białorusi. Ich celem będzie dostarczenie rzetelnej informacji o legalnych ścieżkach migracji zarobkowej do Polski, Czech i Słowacji.

Projekt realizowany jest w partnerstwie z CASE Białoruś, białoruską organizacją pozarządową Youth Labour Rights, Institute for Politics and Society z Czech oraz Institute of Economic Research ze Słowacji.

Projekt jest współfinansowany ze środków Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego.