Luka w podatku dochodowym od osób fizycznych (łącznie ze składkami na ubezpieczenia społeczne)

Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) i składki na ubezpieczenia społeczne są głównymi źródłami dochodów publicznych we wszystkich państwach członkowskich UE. W 2020 roku wynosiły one od 49% do 75% i stanowiły łącznie około 67% całkowitych wpływów z podatków i składek społecznych w krajach Unii Europejskiej. Do osiągnięcia celów fiskalnych PIT, sprawiedliwości systemu PIT i składek społecznych, ważne jest zminimalizowanie wpływu nieprzestrzegania przepisów lub, innymi słowy, uszczelnienie luki podatkowej i składkowej. Luka ta jest różnicą pomiędzy wartością dochodu, jaki w teorii, zgodnie z prawem, powinien być zebrany, a wartością dochodu, jaki rzeczywiście zebrano. Różnica ta, określana często zarówno w wartościach nominalnych, jak i w stosunku do całkowitych zobowiązań, stanowi tę ogólną niezgodność.

Badanie ma na celu zapewnienie wsparcia w uzgadnianiu i usprawnianiu różnorodnych podejść, stosowanych obecnie przez państwa członkowskie UE podczas szacowania luk podatkowych. Celem badania jest:

• dokonanie przeglądu dostępnej metodologii szacowania luki w PIT oraz składkach na ubezpieczenia społeczne;
• opracowanie propozycji wspólnej metody szacowania, która mogłaby znaleźć zastosowanie w administracjach skarbowych wszystkich państw członkowskich UE;
• użycie przygotowanej metody do obliczenia luki w PIT oraz składkach na ubezpieczenia społeczne w państwach członkowskich UE na przestrzeni kilku lat.

Zakres badania obejmuje ocenę metod stosowanych obecnie przez organy podatkowe w UE i wybrane organy podatkowe spoza UE oraz organizacje międzynarodowe, zajmujące się obliczaniem luki w PIT i składkach na ubezpieczenia społeczne. Elementem badania będzie opracowanie wspólnej metody, która będzie stosowana we wszystkich państwach członkowskich i która zapewni wiarygodne szacunki luki podatkowej, przy jednoczesnym uwzględnieniu indywidualnych cech administracji skarbowej państw członkowskich. Badanie obejmie również przygotowanie rekomendacji dla wymaganej metody, wybranej z zestawu metod przeanalizowanych przez wykonawcę. Druga faza projektu będzie polegać na obliczeniu luk dla państw członkowskich UE.

Lider projektu: CASE – Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych

Partnerzy: Austriacki Instytut Badań Ekonomicznych (WIFO), PricewaterhouseCoopers (PwC), ifo Institut (ifo)

Klient: Komisja Europejska (DG TAXUD)