Koszyk wielkanocny droższy o 5,1% niż rok temu
Pomimo obniżenia stawek VAT na produkty spożywcze, w okresie tegorocznych Świąt Wielkanocnych za chleb zapłacimy średnio o 7,8% więcej niż rok temu, za sól o 6,2% więcej, a za chrzan o 7,2%. Zapraszamy do zapoznania się z analizą cen tegorocznego koszyka wielkanocnego wykonaną przez ekonomistów CASE - Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych. Analiza został przygotowana na podstawie danych CASE Online CPI.
W naszym wielkanocnym koszyku znalazły się następujące produkty: dwa jajka, 100g kiełbasy, 300g chleba, 40g chrzanu, 10g soli i 100-gramowy zając z czekolady. Obok cen za chleb, sól i chrzan, najbardziej od zeszłego roku wzrosła cena jaj – aż o 10,7%. Nieco mniejsza różnica dotyczy czekolady – 3,1 % oraz wędlin – 0,9%. W sumie za koszyk wielkanocny zapłacimy w tym roku o 5,1 % więcej niż w ubiegłym roku.
– Tegoroczne Święta Wielkanocne będą inne niż w zeszłym roku bowiem na początku 2021 roku gospodarki dopiero wychodziły z kryzysu związanego z pandemią COVID-19, a ceny pozostawały dość stabilne – mówi Adam Śmietanka, ekspert CASE - Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych. – Obecnie, szereg czynników jak np. zwiększony popyt, czy wojna w Ukrainie powoduje bardzo istotny wzrost cen produktów spożywczych na całym świecie.
Według danych Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) indeks cenowy w marcu 2022 osiągnął poziom 159,3 (bazą jest okres 2014-2016) – o 17,9 punktu wyższy niż miesiąc wcześniej i stanowiący nowy rekord odczytów. Do tego dochodzi także istotny wzrost cen energii i paliw – te ostatnie rosły w ostatnim czasie na polskich stacjach nawet o 25% miesiąc do miesiąca.
Na wykresach indeksów cenowych poszczególnych produktów wyraźnie widoczny jest spadek cen w okolicy lutego i marca bieżącego roku – jest to efekt wprowadzonego w lutym zerowego VATu na niektóre produkty spożywcze (z 5% do 0%).
– Z całą pewnością bez wprowadzenia zerowego VATu obserwowane obecnie ceny byłyby jeszcze wyższe, choć jak wynika z analiz CASE w bezpośrednim następstwie tej zmiany ceny żywności spadły średnio o 2,1%. Oznacza to, że nie cała obniżka podatku znalazła odzwierciedlenie na półkach sklepowych. Warto także pamiętać, że jest to tylko pewnego rodzaju odroczenie wzrostów cen i z całą pewnością zaobserwujemy skokowy ich wzrost kiedy stawki VAT wrócą do poziomu sprzed obniżki, co według planów rządu nastąpić ma z końcem lipca – dodaje Śmietnaka.
Wykres 1. Indeks cen chleba w ostatnich 12 miesiącach
Źródło: CASE Online CPI
Wykres 2. Indeks ceny wędlin w ostatnich 12 miesiącach
Źródło: CASE Online CPI
Wykres 3. Indeks ceny jaj w ostatnich 12 miesiącach
Źródło: CASE Online CPI
Wykres 4. Indeks ceny paliw w ostatnich 12 miesiącach
Źródło: CASE Online CPI
