CASE CPI może być wczesnym wskaźnikiem tendencji zmian cen w gospodarce
Pomiar cen jest istotny dla wszystkich podmiotów w gospodarce: administracji publicznej, przedsiębiorstw, instytucji finansowych a także konsumentów, którzy chcą planować swoje wydatki. Warto, aby taka informacja była publikowana możliwie często: potrzebie tej wychodzi naprzeciw wskaźnik CASE CPI, mierzący ceny w czasie rzeczywistym. Dzięki tysiącom danych w Internecie wskaźniki ekonomiczne i prawidłowości mogą być badane z wykorzystaniem nowych metod. O wskaźniku CASE CPI mówili ekonomiści CASE: Bartosz Radzikowski i Adam Śmietanka podczas seminarium "CASE CPI - mierzenie inflacji konsumenckiej w Internecie".
Bartosz Radzikowski zaczął spotkanie od wytłumaczenia pojęcia Big Data, kładąc nacisk na trzy warunki konieczne do mówienia o tego typu zbiorach danych: dużej wielkości, prędkości (szybko dostępne informacje) i różnorodności (mierzenie rzeczy dotąd niemierzalnych, dane są mniej ustrukturyzowane). W procesie następuje analiza wszystkich dostępnych danych, lecz bardziej od wyjaśnienia przyczyn zjawisk interesują nas ukryte współzależności.
Analiza dużej ilości danych z Internetu pozwala również mierzyć inflację. CASE CPI, autorski wskaźnik publikowany przez CASE, jest przykładem takiego działania.
Radzikowski przywołał podobne projekty przeprowadzone za granicą, a w szczególności Bilion Prices Project, stworzony przez naukowców z Massachusetts Institute of Technology. Wyniki z innych krajów, dla których stworzono miary inflacji oparte na cenach z Internetu porównano do oficjalnych indeksów cen (między innymi w Argentynie, Kolumbii, Niemczech, USA). Porównanie to dowodzi, że stosując to nowatorskie podejście do pomiaru dynamiki cen można z pewnym przybliżeniem oszacować kierunek i siłę zmian cen w całej gospodarce, choć pojawiają się także krótkookresowe różnice. Mogą one wynikać z różnych strategii cenowych offline i online, mniejszych kosztów dostosowań zmian cen w Internecie i szybszego czasu reakcji cen.
W kolejnej części spotkania Adam Śmietanka przedstawił główne różnice pomiędzy tradycyjnymi miarami inflacji a wskaźnikiem CASE CPI. W przypadku wskaźnika inflacji CASE, dane służące do obliczenia dynamiki cen pochodzą wyłącznie z Internetu, a ich zbieranie i obliczanie wskaźnika odbywa się w sposób zautomatyzowany, co ogranicza koszty i czas potrzebny do opublikowania najnowszych danych. Ponadto dane zbierane są w odstępach tygodniowych, a lista reprezentantów zmienia się dynamicznie z uwzględnieniem produktów wprowadzanych i wycofywanych z oferty sklepów. Warto również zaznaczyć, że wskaźnik inflacji CASE pokrywa około 85 proc. koszyka konsumenta i nie zawiera wszystkich kategorii artykułów w niego wchodzących.
Aby uzyskać indeks inflacji CASE CPI, pobierane są ceny z ok. 50 stron internetowych, a następnie grupowane są one według przyjętych kategorii i sekcji oficjalnego koszyka inflacyjnego GUS. Cały proces trwa około 8 godzin, co umożliwia publikacje gotowego wskaźnika tego samego dnia, którego rozpoczęte zostało zbieranie danych. Szczegółowo omówione został także sposób obliczania wskaźnika, oraz podział koszyka i przyjęte do obliczeń wagi.
CASE CPI ma kilka możliwych zastosowań: może być wczesnym wskaźnikiem tendencji zmian cen w gospodarce, komplementarnym wobec oficjalnych wskaźników inflacji, a także bazą do obserwowania współzależności między dynamiką cen obserwowanych w Internecie, a tymi w gospodarce tradycyjnej. Może być również użyty do badania zachowań cen w odpowiedzi na zmiany sytuacji makroekonomicznej, a także w poszczególnych segmentach z perspektywy rynku e-commerce. Możliwe jest również rozszerzenie metodologii badania do konstrukcji innych wskaźników gospodarczych.
Pytania publiczności dotyczyły źródeł cen i charakteru wag używanych do obliczania wskaźnika, a także jego metodologii, w tym możliwości uwzględniania sezonowości zakupów. Dyskutowano również o reprezentantach danych kategorii, których ilość jest porównywalna ze wskaźnikiem GUS (bazującym na ok. 1400 reprezentantach).
Indeks inflacji CASE będzie publikowany z częstotliwością tygodniową na stronie case-research.eu.
