Analiza napięć finansowych i wrażliwości gospodarczej w krajach Europy Środkowo-Wschodniej

W najnowszym raporcie CASE omówiona została metodologia budowy indeksu napięć na rynkach finansowych – Financial Stress Index (FSI) oraz indeksu „wrażliwości ekonomicznej”– Economic Sensitivity Index (ESI). Wykorzystując oba narzędzia matematyczne,  autorzy poddali analizie sytuację gospodarczą w dwunastu krajach Europy Środkowej i Wschodniej (CEE) w latach 2001–2012. Zidentyfikowane zostały również najważniejsze cechy niestabilności rynków finansowych i gospodarki oraz związki pomiędzy zawirowaniami rynków finansowych i finansów publicznych, silnie odczuwalnymi w regionie w ostatnim dziesięcioleciu.

Przeprowadzona analiza wskazuje, że za pomocą FSI można trafnie identyfikować tendencje panujące na rynkach finansowych oraz określić ich reakcję na ważne wydarzenia. Zmiana wartości wskaźnika pokazuje na przykład, że przystąpienie do UE miało pozytywny, choć niewielki wpływ na stabilność finansową w Europy Środkowej i Wschodniej. Z drugiej strony, w Estonii, Słowenii i na Słowacji wpływ ten był niejednoznaczny. Bardzo istotny wpływ na wszystkie kraje miał natomiast światowy kryzys finansowy. Dla większości krajów poddanych analizie wskaźnik FSI zaczął gwałtownie rosnąć w 2007 roku, osiągając najwyższą wartość w trzecim kwartale roku 2008. Napięcie utrzymywało się na wysokim poziomie przez kilka kwartałów, a następnie zaczęło spadać. W niektórych krajach odnotowano jednak ponowny wzrost wartość FSI w końcowym okresie analizy, tj. w latach 2010–2012, choć napięcie utrzymywało się poniżej poziomu sprzed trzech lat.

Wyniki analizy pokazują, że wskaźniki mogą okazać się pomocne w przewidywaniu gwałtownych zdarzeń w gospodarce i na rynkach finansowych. Do tego celu modele zostaną rozbudowane o moduł prognostyczny, który zaprezentowany zostanie w kwietniu 2014.

 
Raport, autorstwa ekspertów CASE – Macieja Krzaka, Grzegorza Poniatowskiego oraz Katarzyny Wąsik, powstał dzięki dotacji przyznanej przez Bank PEKAO S.A.

Pełen tekst raportu (w j. angielskim) dostępny jest tutaj.