Ekosystemy innowacji i start-upy jako środek odbudowy po pandemii COVID-19 w regionie śródziemnomorskim

Eurośródziemnomorskie Zgromadzenie Samorządów Lokalnych i Regionalnych (ARLEM) ma na celu promowanie lokalnej demokracji, zarządzania wielopoziomowego i bezpośredniej współpracy między obywatelami krajów na wszystkich brzegach Morza Śródziemnego. Według planu działań na lata 2020—2022, ARLEM uznało za priorytety strategiczne: a. zrównoważony rozwój gospodarczy; b. reagowanie na zmiany klimatyczne w regionie śródziemnomorskim; c. wzmocnienie pozycji kobiet.

Temat ekosystemów innowacji i start-upów w regionie śródziemnomorskim jako środek odbudowy po pandemii COVID-19 łączy się z pierwszym z tych priorytetów – zrównoważonym rozwojem gospodarczym. W konsekwencji, badania na temat ekosystemów innowacji i start-upów wspierają pracę ARLEM nad rozwojem gospodarczym i społecznym w południowośródziemnomorskich krajach partnerskich i całym regionie.

Ekosystemy innowacji i start-upy mogą tworzyć miejsca pracy i sukcesywnie promować innowacje. Niestety, często nie pozwala się im na zrealizowanie pełni swojego potencjału. Według raportu ARLEM na temat przedsiębiorczości wśród młodych z 2019 roku, środowisko biznesowe w tym regionie nie sprzyja zakładaniu nowych start-upów przez młodych przedsiębiorców. Młodym ludziom, a zwłaszcza młodym kobietom, brakuje wiedzy na temat biznesowych start-upów, wsparcia usług informacyjnych i doradczych oraz zabezpieczeń finansowych, co utrudnia uzyskanie finansowania. Brakuje również wspierających organizacji, w ramach których można by zakładać i rozwijać start-upy. Unia Europejska przygotowała i współfinansowała wiele projektów aby przeciwdziałać tym problemom, takich jak projekty „Next Society”, platforma SMED czy instytut SwichMed.

W 2021 roku Komitet Regionów wydał opinię na temat nowej Europejskiej Przestrzeni Badawczej (ERA) działającej na rzecz badań naukowych i  innowacji. Komitet Regionów wspiera ustanowienie ośrodka ERA, który może być szansą na instytucjonalne wsparcie w namacalnej formie konceptu regionalnych ekosystemów i centrów innowacji.

Badanie prowadzone przez CASE na temat sytuacji w śródziemnomorskich krajach partnerskich składało się z następujących komponentów:

• identyfikacji istniejących strategii innowacji w regionie śródziemnomorskim (analiza przypadku);
• identyfikacji głównych barier i wyzwań w dziedzinie tworzenia strategii rozwoju innowacji, ekosystemów i start-upów oparta o badania naukowe i wsparta dowodami, a także strategii odpowiedzi na te wyzwania, zwłaszcza takich, w których realizację mogą właczyć się lokalne i regionalne władze;
• przygotowania rekomendacji dla lokalnych i regionalnych władz w zakresie pokonywania zidentyfikowanych przeszkód, ze szczególnym uwzględnieniem sposobów, w jakie władze mogą włączyć się w promowanie rozwoju ekosystemów innowacji i start-upów oraz sposobów wspierania ich w tym procesie
• przygotowania listy pozafinansowych możliwości oferowanych przez UE lub inne podmioty, dostępnych dla lokalnych i regionalnych władz regionów śródziemnomorskich, które pomogłyby im we wspieraniu i rozwijaniu projektów mających na celu wzmacnianie ekosystemów innowacji i start-upów.

Rekomendacje są skierowane do następujących krajów ARLEM: Albanii, Bośni i Hercegowiny, Egiptu, Turcji, Algierii, Mauretanii, Maroko, Tunezji, Izraela, Jordanu, Libanu, Palestyny i Libii, która w ARLEM ma status obserwatora.

Lider projektu: CASE – Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych

Partner: IMED

Sponsor: Komitet Regionów