Czy gospodarka jest skazana na długą recesję?
Prognozowanie w warunkach silnego wstrząsu jest obarczone wyjątkowo dużą niepewnością. Rodzi ona pokusę do formułowania alarmistycznych prognoz. Doświadczenia z przeszłych pandemii, w szczególności tych z XX wieku, dla których mamy najwięcej danych, nie dają ku temu podstaw. Najłagodniejsze z nich osłabiały wzrost o mniej niż 1 pkt proc., a najostrzejsza, Hiszpanka, o 6 pkt proc. Nawet ona jednak nigdzie nie wywołała strat rzędu 20% PKB – nawet tam, gdzie okazała się humanitarną katastrofą, kosztującą życie 3-5 proc. populacji. Historia sugeruje, że jeśli pandemie w ogóle mogą doprowadzić do tak głębokich spadków, to co najwyżej w pojedynczych kwartałach, a nie w skali roku, gdyż w następnych kwartałach następuje odbicie aktywności gospodarczej. O jego sile decyduje w dużym stopniu polityka gospodarcza. Celem tego opracowania jest nakreślenie możliwych scenariuszy odbicia wzrostu polskiej gospodarki po pandemii.
Oddzielną, nie mniej ważną kwestią jest to, jaki świat wyłoni się z obecnego kryzysu. W obliczu kryzysu finansowego z 2008 r. ówczesny szef personelu Białego Domu, R. Emanuel, stwierdził, że wielkich kryzysów nie można marnować, że trzeba je wykorzystywać do zmian, których przeprowadzenie w innych okolicznościach byłoby niemożliwe. Dzięki tym zmianom gospodarka i społeczeństwo mogą po kryzysie funkcjonować sprawniej. Niestety, kryzys finansowy okazał się zmarnowaną szansą. Teraz zadanie jest trudniejsze, skala różnorakich problemów jeszcze bardziej narosła. Bez głębokich zmian o charakterze strukturalno-instytucjonalnym świat stanie w obliczu długotrwałych problemów społeczno-gospodarczych, którym towarzyszyć może długotrwała stagnacja rozwoju.
